Nhu cầu đi nước ngoài làm việc tăng cao sau khi các nước nới lỏng chính sách kiểm soát COVID-19, ông Nguyễn Gia Liêm (ảnh)- phó cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) - có những chia sẻ về vấn đề này.

Năm 2022, dịch COVID-19 từng bước được kiểm soát, Cục Quản lý lao động ngoài nước tập trung triển khai các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động để thực hiện kế hoạch đưa 90.000 người đi làm việc ở nước ngoài.

* Thưa ông, nhu cầu đưa lao động đi nước ngoài làm việc sắp tới ra sao?

- Dịch COVID-19 đã được kiểm soát, các nước thay đổi chính sách thích ứng với phục hồi phát triển kinh tế nên nhận thêm nhiều người lao động. Như vậy, các doanh nghiệp tiếp tục khai thác, triển khai hợp đồng đã ký cũng như hợp đồng trong thời gian tới, tập trung thị trường quen thuộc như khu vựa Đông Bắc Á gồm Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc với khoảng trên 90% chỉ tiêu. 

Các nước này cần lao động nước ngoài lớn do ảnh hưởng của già hóa dân số, nhu cầu tăng cao doanh nghiệp của nước sở tại tập trung ở lĩnh vực xây dựng, sản xuất chế tạo, nông nghiệp.

* Nhiều người lao động, nhất là bạn trẻ mong muốn đi làm việc ở nước ngoài để nâng cao thu nhập, ông có lời khuyên gì cho họ?

- Theo luật mới về người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, chúng ta khuyến khích đưa lao động có trình độ, tay nghề đi sang các nước không chỉ giải quyết việc làm, thu nhập mà còn nâng cao trình độ kỹ năng, kiến thức kỹ thuật tiên tiến, thiết bị máy móc.

Vì vậy, các bạn trẻ Việt Nam cần chú ý những ngành nghề nước ngoài đang thiếu, chẳng hạn trong lĩnh vực cơ khí, tự động hóa, công nghệ thông tin. 

Trước mắt, người lao động muốn đi làm việc ở nước ngoài có thu nhập cao thì phải đầu tư tiền bạc, thời gian học để nâng cao kiến thức, kỹ năng trong nghề của mình. Hiện mức thu nhập cho người lao động có trình độ chuyên môn nhất định khá cao. 

Không chỉ được trả mức thu nhập tốt, việc người lao động có kiến thức, trình độ cũng là yếu tố giúp họ có vị trí vững vàng hơn trong công việc khi xảy ra khủng hoảng.

Để nâng cao thu nhập khi làm việc tại nước ngoài, người lao động cần đầu tư nâng cao kiến thức, kỹ năng. Trong ảnh là các học viên tham gia khóa đào tạo tiếng Nhật cơ bản miễn phí tại Suleco EDU. Bên cạnh ngôn ngữ, các bạn trẻ còn được đào tạo văn hóa hội nhập, kỹ năng mềm để sẵn sàng tới Nhật làm việc 

Thưa ông, tựu trung lại, thế mạnh của lao động Việt Nam là gì? Chúng ta còn gì phải cải thiện trong thời gian tới?

- Thế mạnh của lao động Việt Nam rất cần cù, chịu khó, thông minh, nhanh nhẹn. Điểm yếu là trình độ lao động, còn tuyển lao động phổ thông, làm công việc đơn giản, thu nhập không cao.

Một số doanh nghiệp tuyển lao động tự do, đào tạo ngắn hạn, sơ sài, không giáo dục nghề nghiệp kỹ nên một bộ phận vi phạm hợp đồng, vi phạm pháp luật. Thậm chí, có em chấp hành hợp đồng nhưng người sử dụng lao động hoặc quản lý lao động xử lý mức độ vi phạm nặng hơn do các em chưa biết xử lý.

Thách thức lâu dài vẫn là nâng cao chất lượng, trình độ chuyên môn, kỷ luật, ngoại ngữ.

* Theo ông, làm thế nào để công tác đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài sắp tới hiệu quả hơn?

- Chính phủ cần có chính sách thu hút, thúc đẩy, phát triển ngành nghề, kỹ năng Việt Nam cần trong tương lai hoặc Việt Nam hướng tới hiện nay như cơ khí, đóng tàu, kỹ thuật ôtô, điện tử. 

Đặc biệt, đối tượng làm điều dưỡng rất cần vì Việt Nam đối diện già hóa dân số, các nước thiếu người hỗ trợ người bệnh trong các nơi điều trị. Nhà nước cũng cần chủ động hỗ trợ doanh nghiệp đưa lao động đi nước ngoài để ba nhà gồm nhà trường - nhà doanh nghiệp và Nhà nước cùng đạt được lợi ích.

Công việc điều dưỡng (Kaigo - Chăm sóc sức khỏe) tại Nhật rất thiếu nhân lực. Hãy liên hệ ngay với Suleco EDU để được tư vấn kĩ lưỡng, rõ ràng về chương trình làm việc tại Nhật chuyên ngành Kaigo 

Hiện chúng ta không khuyến khích lao động phổ thông đi làm việc nước ngoài mà khuyến khích lao động có trình độ chuyên môn để đảm bảo thu nhập, môi trường làm việc. Tuy nhiên, nhiều nước vẫn nhận lượng lao động phổ thông nhất định để làm việc đơn giản như giúp việc, chăm sóc gia đình...

Vì thiếu nhân lực, các nước có chính sách cởi mở hơn nhưng vẫn đưa ra yêu cầu cho lao động nhập cảnh đó là điều kiện chuyên môn, chứng chỉ nghề, trình độ ngoại ngữ... Chẳng hạn, Nhật Bản đưa ra chính sách lao động đặc định tức là người lao động phải có trình độ chuyên môn, được cấp chứng chỉ, nội dung đào tạo tương đối với quy chuẩn nước họ.

Cảm ơn ông!

Nguồn: Tuổi Trẻ Online