Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, tỷ lệ các công ty có chính sách sử dụng người lao động từ 70 tuổi trở lên tăng hơn gấp đôi trong 10 năm qua (tăng lên mức 39%). 

Hiện nay các công ty, xí nghiệp tại Nhật đang ngày càng phụ thuộc vào những người lao động lớn tuổi để khắc phục tình trạng thiếu lao động.

Tỷ lệ doanh nghiệp có tuổi nghỉ hưu bắt buộc trên 65 tuổi tăng 12 điểm phần trăm lên 25% trong cùng giai đoạn này. Trong lĩnh vực xây dựng và bán lẻ, công nhân từ 65 tuổi trở lên chiếm hơn 10% lực lượng lao động.

Sau khi luật lao động của Nhật Bản được sửa đổi vào năm 2013, các công ty được yêu cầu sử dụng người lao động cho đến 65 tuổi nếu người lao động muốn. Các doanh nghiệp ban đầu phản đối sự thay đổi này vì sợ chi phí gia tăng. Tuy nhiên giờ đây họ đang cạnh tranh để tuyển dụng lao động lớn tuổi nhằm đối phó với tình trạng thiếu lao động trầm trọng.

Năm ngoái, những người trong độ tuổi lao động chiếm 59% dân số Nhật Bản, giảm 9 điểm phần trăm so với năm 2000. Do khó khăn trong việc tìm kiếm lao động nước ngoài và tỷ lệ phụ nữ có con nhỏ tham gia lao động giảm sút, giới chủ buộc phải trông cậy vào người lớn tuổi để bù đắp cho số lượng lao động trong độ tuổi 15-64 tuổi đang giảm dần.

Năm 2022, trong số những người có việc làm có tổng cộng 6,39 triệu người từ 65 tuổi trở lên, chiếm tỷ lệ kỷ lục 10,6%.

Các ngành đang đối mặt với tình trạng thiếu lao động nghiêm trọng thường có tỷ lệ lao động lớn tuổi cao. Trong đó tỷ lệ này là 15% trong ngành xây dựng và chăm sóc điều dưỡng, và hơn 10% trong ngành vận tải. Khoảng 30% tài xế taxi và xe buýt nằm trong nhóm từ 65 tuổi trở lên.

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), những người từ 65 tuổi trở lên chiếm 7% dân số đang đi làm ở Mỹ và 4% ở Đức, thấp hơn nhiều so với con số 10,6% ở Nhật Bản.

Để xây dựng đất nước hùng mạnh và cạnh tranh, đồng thời đối phó với thực trạng thiếu nhân lực hiện nay, Nhật Bản cần thúc đẩy sự tham gia của người lao động cao tuổi vào lực lượng lao động. Nhưng để làm được điều đó, chính phủ và các ngành phải hợp tác chặt chẽ trong việc tạo ra môi trường làm việc tốt, an toàn cùng các chế độ đãi ngộ tương xứng cho người cao tuổi.